Bagbanlar adaty pestisidleriň ýerini gözleýärler.Käbirleri belli bir himiki maddanyň şahsy saglygyna edýän täsiri barada alada edýärler.
Beýlekiler bolsa daş-töweregine ýetirýän zyýanly täsirleri barada aladalanýarlar.Bu bagbanlar üçin biopestisidler has ýumşak, ýöne täsirli alternatiwa bolup biler.
Biopestisidlere tebigy ýa-da biologiki pestisidler hem diýilýär.Adatça, maksatly organizmlere we daşky gurşawa az zäherlidir.
Bacillus thuringiensis we Spinosad iki sany umumy biopestisiddir.Has takygy, olar mikrob insektisidleridir.
Umuman alanyňda, “Bacillus thuringiensis” görnüşleri zyýankeşlere mahsus, “Spinosad” has giň spektrli.
Mikrob insektisidleri näme?
Mikrob mikroorganizmler üçin has gysga at.Bular gaty kiçijik organizmler, olary ýalaňaç göz bilen görüp bilmeýäris.
Mikrob insektisidleri barada aýdanymyzda, adamlar üçin zyýany ýok, ýöne mör-möjek zyýan berijilerine zyýan berýän mikroblar hakda aýdýarys.
Mikrob insektisidiniň işjeň düzümi mikrobyň özi.Bakteriýalar, kömelekler, protozoa, mikrob göterýän nematodlar ýa-da wirus bolup biler.
Bacillus thuringiensis (Bt) toprakda, suwda we ösümlik ýüzlerinde tebigy ýagdaýda bolýar.Saccharopolyspora spinosa (Spinosad) toprakda-da ýaşaýar.
Mikrob insektisidleri nädip işlemeli?
Adamlar we bag ösümlikleri ýaly mör-möjek zyýan berijiler mikroblara sezewar bolýarlar.Mikrobly insektisidler bu gowşaklykdan peýdalanýarlar.
Olarda tebigatda tapylan we dürli mör-möjeklere zyýan berýän mikroorganizmleriň köp mukdary bar.Mikrob zyýankeşlere zyýan berýär.
Netijede, zyýan berijiler iýmegi dowam etdirmek ýa-da köpelmek üçin aşa kesel bolýar.
Bt köp zyýan beriji toparlaryň gurçuk (gurçuk) tapgyryna täsir edýär.Gurçuklar, şah gurçuklary ýaly Bt iýenlerinde, içegelerinde fermentläp başlaýar.
Öndürýän toksinleri gurçuklaryň iýmitlenmegini we birnäçe günden soň ölmegine sebäp bolýar.
Bt-iň aýratyn görnüşleri zyýanly mör-möjek toparlaryny nyşana alýar.Bt var.kurstaki, mysal üçin gurçuklary (kebelek we güjük liçinkalary) nyşana alýar.
Bt var.israelensis çybynlary goşmak bilen uçýan liçinkalary nyşana alýar.Mör-möjek zyýany üçin Bt-iň dogry görnüşini saýlaň.
Spinosad has giň spektrli mikrob insektisididir.Gurçuklara, ýaprak gazýanlara, çybynlara, garynjalara, tomzaklara we möý möjeklerine täsir edýär.
Spinosad zyýan berijiler iýensoň nerw ulgamyna hüjüm edip işleýär.Bt ýaly zyýan berijiler iýmegi bes edýärler we birnäçe günden soň ölýärler.
Iş wagty: Mart-10-2023
